Nhà ở quay lưng hướng Bắc, ngoảnh mặt hướng Nam
Lấy vợ hiền hoà, làm nhà hướng Nam là ước nguyện của người xưa và cả người nay. Nhà ở quay lưng hướng Bắc để tránh những điều không tốt cho gia chủ.
Nhà ở quay lưng hướng Bắc, ngoảnh mặt hướng Nam là một trong những nguyên tắc xây dựng trong lý thuyết phong thuỷ truyền thống. Trong dịch chiêm học (thuyết bói quẻ dịch) có nói, mặt Nam cây cỏ tốt tươi, dương khí tràn trề, hướng về phía Nam mà xưng vương là phương vị tối cao.
Người xưa nói rằng, Bắc là âm còn Nam là dương, nơi phong thuỷ tốt cần phải có âm dương điều hoà. Từ thời xã hội nguyên thuỷ, cư dân xưa đã biết cách lập ấp dựng nhà theo phương dựa lưng hướng Bắc, ngoảnh mặt nhìn về hướng Nam. Khảo cổ hiện đại đã phát hiện đại đa số các phòng ốc thời xa xưa đều có cửa lớn hướng về phương Nam.
Cho tới ngày nay, nhà ở “toạ Bắc triều Nam” (Dựa lưng hướng Bắc, ngoảnh nhìn hướng Nam) vẫn là cách lựa chọn đầu tiên của người hiện đại muốn dựng nhà, mua nhà.
Lý do chọn nhà ở dựa lưng hướng Bắc, nhìn về hướng Nam là do 3 yếu tố sau đây:
1. Lấy ánh sáng tốt: trong “Trạch kim” có nói, phàm là cửa sổ hướng về hướng Nam, Đông Nam hoặc Tây Nam đều lấy được ánh sáng vào nhà rất tốt. Nhà ở hướng Nam có thể lợi dụng ánh sáng mặt trời chiếu rọi tương đối đầy đủ, đảm bảo đông ấm hè mát.
2. Thông gió tốt, dựa lưng hướng Bắc, ngoảnh mặt hướng Nam sẽ làm cho không khí trong nhà luôn lưu thông.
3. Tránh gió Bấc. Nhà ở dựa lưng hướng Bắc, ngoảnh mặt hướng Nam không những lấy đủ ánh sáng, thông gió, mà còn tránh được gió bấc rét mướt. Việt Nam – là một đất nước có khí hậu mang tính gió mùa, về mùa đông gió lạnh không ngừng thổi tới, còn về mùa hè gió mát từ Thái Bình Dương tràn vào, làm cho hướng gió bốn mùa biến ảo bất định.
Về điều này, người xưa từ rất sớm đã ý thức được một cách rất sâu sắc, và chia gió thành “âm phong” (gió âm) và dương phong (gió dương). Trong “Địa học chỉ chính” nói: bình dương vốn không sợ gió, vậy nên có khác biệt về âm dương, gió hướng Đông, hướng Nam tới là gió nóng, gió ấm, gọi là gió dương, thì không ngại. Gió hướng Tây, hướng Bắc tới là gió mát, gió lạnh, gọi là gió âm, cần phải che chắn, nếu không thì gió thổi buốt xương, ý muốn nói cần phải che chắn, tránh gió tây gió Bắc (gió Bấc).
Nói chung, nhà ở quay lưng về hướng Tây Nam, ngoảnh mặt về hướng Đông Bắc, không phải là cách lựa chọn hay cho những người chọn mua nhà, bởi ngoài điều kiện chiếu sáng tự nhiên kém ra, còn dễ hấp thu những chất ẩm ướt lẫn trong không khí, sẽ rất có hại cho sức khoẻ.
Thật ra, chọn nhà hướng Nam là rất lý tưởng nhưng không dễ tìm, bởi vậy ta lấy phương vị chính Nam làm nguyên tắc, hơi nhích về hướng Đông hoặc bên Tây một chút cũng không hề gì. Nếu như nhà không thể ngoảnh mặt về hướng Nam, hoặc mở cửa sổ trời, tăng thiết bị chiếu sáng, sưởi ấm và trồng hàng cây, tường vây chắn gió ở mé Bắc để bù đắp.
Xây dựng nơi đô thị hiện đại bởi chịu sự han chế của điều kiện nhiều mặt, nên nhà ở không thể đều là loại hình nhà dựa Bắc nhìn Nam, nhưng không ít kiến trúc sư tài ba đã thiết kế ra toà nhà với những căn phòng ở có môi trường không gian cư trú khá lý tưởng, đã thay đổi, khắc phục hữu hiệu vấn đề hướng nhà không tốt, để thoả mãn ước nguyện có cuộc sống lành mạnh của con người.